مقایسه ی نقش باور بیماران در همکاری با مصرف دارو در بیماری های مزمن و ارتباط آن با عوامل دموگرافیک

مقدمه: همکاری بیماران با درمان و مصرف داروها به باور آن ها درباره ی ضرورت مصرف و نگرانی از عوارض داروها بستگی دارد. این مطالعه به بررسی و مقایسه ی تأثیر باور بیماران و نقش برخی عوامل دموگرافیک در همکاری با مصرف دارو در سه بیماری مزمن پرداخت. روش ها: این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی و مقطعی در سال 1388 انجام شد. اطلاعات از طریق مصاحبه با 213 بیمار مبتلا به یکی از بیماری های مزمن آسم، سرطان و یا پیوند کلیه که به داروخانه های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مراجعه کرده بودند و با استفاده از سه پرسش نامه ی روا و پایا جمع آوری شد. اطلاعات مورد بررسی شامل خصوصیات دموگرافیک، باور بیماران (bmq یا beliefs about medicines questionnaire) و بررسی همکاری دارویی (morisky) بود. یافته ها: 55 نفر از افراد مورد بررسی مبتلا به آسم، 72 نفر مبتلا به سرطان و 86 نفر با کلیه ی پیوندی بودند. 2/59 درصد بیماران مرد و 82/40 درصد آن ها زن بودند. 8/72 درصد بیماران بالغ (18 تا 65 سال) و 2/27 درصد مسن (65 تا 70 سال) بودند. 6/13 درصد بیماران بی سواد، 9/32 درصد زیر دیپلم، 6/28 درصد دیپلم و 9/24 درصد تحصیلات دانشگاهی داشتند. جنس بر خلاف سن رابطه ی معنی داری با همکاری بیماران با مصرف دارو نداشت و سطح تحصیلات فقط در بیماران مبتلا به آسم و پیوند کلیه رابطه ی معنی داری با همکاری در مصرف دارو داشت. همچنین باور بیماران به ضرورت مصرف دارو با همکاری دارویی در هر سه گروه دارای ارتباط معنی داری بود، اگر چه بین خود گروه ها از این لحاظ تفاوت معنی دار بود. نتیجه گیری: باور بیماران در مورد ضرورت مصرف داروها می تواند همکاری آن ها در مصرف دارو را به خصوص در بیماری های جدی تر مانند سرطان و نارسایی کلیوی تحت تأثیر قرار دهد. مداخلات آموزشی مناسب می تواند در افراد مسن و مبتلا به بیماری های مزمن در افزایش همکاری دارویی مؤثر باشد.